Grudzień 2024
Zadania i ćwiczenia ułatwiające przygotowanie się do egzaminu maturalnego z języka polskiego
Przykładowy test historycznoliteracki: Adam Mickiewicz „Oda do młodości” (fragment)
Bez serc, bez ducha, — to szkieletów ludy!
Młodości! dodaj mi skrzydła!
Niech nad martwym wzlecę światem
W rajską dziedzinę ułudy:
Kędy zapał tworzy cudy,
Nowości potrząsa kwiatem
I obleka w nadziei złote malowidła!
Niechaj, kogo wiek zamroczy,
Chyląc ku ziemi poradlone czoło,
Takie widzi świata koło,
Jakie tępymi zakreśla oczy.
[…]
Patrz na dół — kędy wieczna mgła zaciemia
Obszar gnuśności zalany odmętem:
To ziemia!
Patrz, jak nad jej wody trupie
Wzbił się jakiś płaz w skorupie.
[…]
Sam sobie sterem, żeglarzem, okrętem;
[…]
Nikt nie znał jego życia, nie zna jego zguby:
To samoluby!
[…]
Razem młodzi przyjaciele!
W szczęściu wszystkiego są wszystkich cele;
Jednością silni, rozumni szałem,
Razem młodzi przyjaciele!
I ten szczęśliwy, kto padł wśród zawodu,
Jeżeli poległem ciałem
Dał innym szczebel do sławy grodu.
Razem, młodzi przyjaciele!
Choć droga stroma i śliska,
Gwałt i słabość bronią wchodu:
Gwałt niech się gwałtem odciska,
A ze słabością łamać uczmy się za młodu!
Dzieckiem w kolebce kto łeb urwał Hydrze,
Ten młody zdusi Centaury,
Piekłu ofiarę wydrze,
Do nieba pójdzie po laury.
Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga,
Łam, czego rozum nie złamie!
[…]
Hej! ramie do ramienia! spólnemi łańcuchy
Opaszmy ziemskie kolisko!
Zestrzelmy myśli w jedno ognisko,
I w jedno ognisko duchy!
Dalej, bryło, z posad świata!
Nowemi cię pchniemy tory,
Aż opleśniałej zbywszy się kory,
Zielone przypomnisz lata!
[…]
Wyjdzie z zamętu świat ducha!
Młodość go pocznie na swojem łonie,
Zadanie 1
W jakich okolicznościach powstał utwór?
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 2
Dokończ definicję ody jako gatunku literackiego.
Oda jest to utwór napisany wierszem, o charakterze pochwalnym lub dziękczynnym, opiewający wybitną ……………………………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 3
Dokończ zdanie. Wybierz poprawną odpowiedź.
Romantycy traktowali świat jako jedność opartą na
A. kompatybilności.
B. antynomii.
C. synchronizacji.
Zadanie 4
Na podstawie poniższego cytatu napisz cechy charakteryzujące „ludzi starych”.
A. ” Takie widzi świata koło,/Jakie tępymi zakreśla oczy”.
………………………………………………………………………………………………………………………………….
Zadanie 5
Na podstawie poniższego cytatu napisz cechy charakteryzujące „ludzi młodych”.
A.” Razem młodzi przyjaciele!/W szczęściu wszystkiego są wszystkich cele”.
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 6
Przyporządkuj poniższe cechy utworu do epok: oświecenia i romantyzmu.
A. gatunek literacki –
………………………………………………………
B. ograniczenie racjonalnego poznawania świata
……………………………………………………..
C. apoteoza młodości
…………………………………………………….
D. nawiązanie do mitologii
…………………………………………………….
E. nawoływanie do walki o przemianę rzeczywistości
…………………………………………………….
Zadanie 7
Dokończ zdanie. Wybierz poprawną odpowiedź.
„W szczęściu wszystkiego są wszystkich cele” to
A. frazeologizm.
B. sentencja.
C. puenta.
Zadanie 8
W wierszu „Oda do młodości” są obecne
A. tylko epitety.
B. wyłącznie apostrofy.
C. rozmaite środki stylistyczne.
Zadanie 9
„Szukajcie prawdy jasnego płomienia,/Szukajcie nowych, nieodkrytych dróg!”
Rozstrzygnij, czy słowa pochodzące z wiersza „Do młodych” Adama Asnyka mogą stanowić nawiązanie do wiersza Adama Mickiewicza „Oda do młodości”. Uzasadnij swoje stanowisko.
Rozstrzygnięcie:
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Uzasadnienie:
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
Zadanie 10
Dokończ zdanie. Wybierz poprawną odpowiedź.
W wierszu „Oda do młodości” Adama Mickiewicza nie występuje motyw
A. nieszczęśliwej miłości.
B. młodości.
C. przyjaźni.
ODPOWIEDZI DO ZADAŃ
Zadanie 1
Utwór powstał w 1820 roku. Wyrósł z atmosfery panującej w młodzieżowych związkach filomatów i filaretów.
Zadanie 2
Oda jest to utwór napisany wierszem, o charakterze pochwalnym lub dziękczynnym, opiewający wybitną postać, wydarzenie, uroczystość, wzniosłą ideę.
Zadanie 3
B
Zadanie 4
Cytat ten charakteryzuje „ludzi starych” jako tych, którzy są ograniczeniu w postrzeganiu otaczającej ich rzeczywistości.
Zadanie 5
Cytat ten charakteryzuje „ludzi młodych” jako tych, którzy są altruistami, dla których życie ma sens, jeżeli dzielą je z innymi.
Zadanie 6
A. oświecenie.
B. romantyzm.
C. romantyzm.
D. oświecenie.
E. romantyzm.
Zadanie 7
B
Zadanie 8
C
Zadanie 9
Rozstrzygnięcie: Słowa pochodzące z wiersza „Do młodych” Adama Asnyka mogą stanowić nawiązanie do wiersza Adama Mickiewicza „Oda do młodości”.
Uzasadnienie: Jest to apel skierowany do ludzi młodych, aby podejmowali działania, których celem jest szukanie prawdy i zgłębianie istoty świata.
Zadanie 10
A