MIKROLEARNING, czyli krótko, prosto, ciekawie, na temat – QUIZY, “PIGUŁKI WIEDZY” na @dobrapolnistka
Luty 2021
Zadania i ćwiczenia ułatwiające przygotowanie się do egzaminu maturalnego z języka polskiego
Wypowiedź ustna: Jakie jest życie człowieka? Omów zagadnienie na podstawie wiersza “Krótkość żywota” Daniela Naborowskiego i wybranych tekstów literackich
Daniel Naborowski
“Krótkość żywota”
Godzina za godziną niepojęcie chodzi:
Był przodek, byłeś ty sam, potomek się rodzi.
Krótka rozprawa: jutro – coś dziś jest, nie będziesz,
A żeś był, nieboszczyka imienia nabędziesz;
Dźwięk, cień, dym, wiatr, błysk, głos, punkt – żywot ludzki słynie.
Słońce więcej nie wschodzi to, które raz minie,
Kołem niehamowanym lotny czas uchodzi,
Z którego spadł niejeden, co na starość godzi.
Wtenczas, kiedy ty myślisz, jużeś był, nieboże;
Między śmiercią, rodzeniem byt nasz, ledwie może
Nazwan być czwartą częścią mgnienia; wielom była
Kolebka grobem, wielom matka ich mogiła.
PYTANIE 1
Postaw tezę interpretacyjną.
ODPOWIEDŹ: Życie człowieka jest kruche i szybko przemija.
………………………………………………………………………………………………………………………………….
PYTANIE 2
Określ osobę mówiącą w wierszu.
ODPOWIEDŹ: Podmiot liryczny wypowiada się w 3 osobie lp. Ukrywa się za opisaną sytuacją liryczną. Jest to liryka pośrednia.
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
PYTANIE 3
Określ adresata wiersza.
ODPOWIEDŹ: Adresatem wypowiedzi jest człowiek.
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
PYTANIE 4
Opisz sytuację liryczną.
ODPOWIEDŹ: Na początku wiersza podmiot liryczny odwołuje się do upływającego czasu, który ma związek z zegarem, o czym świadczą słowa “Godzina za godziną niepojęcie chodzi”. Zegar można określić jako nadzorcę, gdyż w pewien sposób wyznacza człowiekowi bieg życia. Życie człowieka jest bardzo krótkie i ulotne, czego dowodem są przywołane słowa ” Dźwięk, cień, dym, wiatr, błysk, głos, punkt – żywot ludzki słynie”. Człowiek ze śmiercią styka się już w momencie swoich narodzin – “kolebka grobem”.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
PYTANIE 5
Jaka jest kompozycja utworu?
ODPOWIEDŹ: Wiersz jest fraszką. Ma budowę stychiczną. Cechuje się rytmicznością. Pod względem zastosowania środków stylistycznych jest dosyć oszczędny.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
PYTANIE 6
Co jest tematem utworu?
ODPOWIEDŹ: Tematem utworu są rozważania na temat trwania życia człowieka.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
PYTANIE 7
Wskaż nawiązania literackie.
ODPOWIEDŹ:
A. Motyw nietrwałości rzeczy doczesnych i życia jako etapu przejściowego można odnaleźć we fraszce “O żywocie ludzkim” Jana Kochanowskiego. W tym wierszu poeta wyraża myśl, że działania człowieka są błahostką, to wszystko zaś, co go otacza – “zacność, uroda, moc, pieniądze, sława” – podlega przemijaniu.
B. Temat przemijania i kruchości ludzkiego życia podjął w swojej twórczości przedstawiciel nurtu metafizyczno-mistycznego Mikołaj Sęp-Szarzyński. Przykładem takiego utworu może być Sonet I “O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego”. Człowiek w życiu doświadcza rozmaitych emocji, doznań i sytuacji. Podlega przy tym upływowi czasu. Ma też świadomość śmierci, która nadejdzie niespodziewanie.
PYTANIE 8
Jaki jest wniosek.
ODPOWIEDŹ: Człowiekowi w życiu towarzyszy poczucie przemijania i względność wszelkich wartości ziemskich.