MIKROLEARNING, czyli krótko, prosto, ciekawie, na temat – QUIZY, “PIGUŁKI WIEDZY” na @dobrapolnistka
Książka: wiersz na listopad
Wyboru dokonała autorka bloga
Wiek: BO
Jan Brzechwa
„Listopad”
Złote, żółte i czerwone
Opadają liście z drzew,
Zwiędłe liście w obcą stronę
Pozanosił wiatru wiew.
Nasza chata niebogata,
Wiatr przewiewa ją na wskroś,
I przelata i kołata,
Jakby do drzwi pukał ktoś.
W mokrych cieniach listopada
Może ktoś zabłąkał się?
Nie, to tylko pies ujada.
Pomyśl także i o psie.
Strach na wróble wiatru słucha,
Sam się boi biedny strach,
Dmucha plucha-zawierucha,
Całe szyby stoją w łzach.
Jakiś wątły wóz na szosie
Ugrzązł w błocie aż po oś,
Skrzypią, jęczą w deszczu osie,
Jakby właśnie płakał ktoś.
Mgły na polach, ciemność w lesie,
Drga jesieni smutny ton,
Przyjdzie wieczór i przyniesie
Sny i mgły, i stada wron.
Wyjść się nie chce spod kożucha,
Blady promyk światła zgasł,
Dmucha plucha-zawierucha,
Zimno, ciemno, spać już czas.
W wypracowaniu maturalnym w Formule 2023 ważną rolę odgrywają konteksty. Są to informacje niezbędne do zrozumienia wymowy utworu literackiego. Co więcej, należy je przywołać w sposób funkcjonalny, czyli jak możemy przeczytać w Informatorze maturalnym CKE
„kontekst musi być bezpośrednio związany z analizowanym utworem lub problemem zawartym w temacie wypracowania
kontekst nie może polegać jedynie na „pochwaleniu się swoją wiedzą czy erudycją”, nie
mogą to też być informacje luźno związane z omawianym utworem lub zagadnieniem, ale
mają służyć pogłębieniu sensu analizowanego dzieła lub problemu
wprowadzenie kontekstu nie wymaga tworzenia nowego akapitu, czasem wystarczy jednozdaniowa informacja – ważne, żeby okazała się funkcjonalna”
W wypracowaniu na poziomie podstawowym należy odwołać się do wybranych kontekstów, a na poziomie rozszerzonym do wybranego kontekstu.
Jakie są rodzaje kontekstów? Spójrzmy na wybrane przykłady.
| Kontekst | Przykład |
| biograficzny | związek „Trenów” ze śmiercią córki Jana Kochanowskiego |
| literacki | dostrzeżenie podobieństwa do innego utworu literackiego, np. miasto w “Lalce” B. Prusa i w “Zbrodni i karze” F. Dostojewskiego |
| historyczny | doświadczenia II wojny światowej w poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego |
| społeczny | przemiana poglądów Cezarego Baryki na temat rewolucji („Przedwiośnie” S. Żeromskiego) |
| historycznoliteracki | odniesienie do prądów literackich, np. romantyczny model patriotyzmu w III części “Dziadów” A. Mickiewicza |
| filozoficzny | dostrzeżenie związku między utworem a światopoglądem epoki, np. odwołania do stoicyzmu i epikureizmu w „Pieśniach” Jana Kochanowskiego |
| teoretycznoliteracki | odniesienie np. do rodzajów i gatunków literackich, np. pieśni Horacego i Jana Kochanowskiego |
| kulturowy | odwołanie na przykład do spektaklu teatralnego, filmu, serialu, obrazu, rzeźby, utworu muzycznego |
ciekawostki, humor i inne różności
Pedagog szkolny to osoba ze wszech miar pomocna w rozwiązywaniu twoich wszelkich problemów. Ich lista może być naprawdę długa, ale to pedagoga nie jest w stanie zniechęcić. Spośród spraw, którymi zajmuje się pedagog, można wymienić m.in. sporządzanie wniosków o stypendia socjalne, kierowanie spraw do opieki społecznej, organizowanie zajęć dodatkowych dla uczniów nie radzących sobie z nauką, pomoc w rozwiązywaniu konfliktów w klasie pomiędzy uczniami.
………………………………………………………………………………………………….
Alexander Fleming żył na przełomie XIX i XX wieku. Ukończył studia medyczne. Był lekarzem i bakteriologiem, czyli badał właściwości bakterii. W 1928 roku pracując w laboratorium zauważył, że w naczyniu pokrytym pleśnią pędzlaka, czyli penicylinum notatum, bakterie zostały zniszczone. Tak została odkryta penicylina, antybiotyk ratujący życie ludziom.
………………………………………………………………………………………………
1 listopada to Dzień Wszystkich Świętych, zaś 2 listopada to Dzień Zaduszny. Początki tego święta sięgają średniowiecza. W dawnych czasach wierzono, że właśnie wtedy do swoich domów przychodzą dusze zmarłych. Aby to uczcić przygotowywano jedzenie, które zostawiano na stole, a następnie otwierano drzwi i okna. Zanoszono też pokarm na cmentarz i ustawiano na grobach.
……………………………………………………………………………………………………………
Cmentarz Rakowicki w Krakowie został założony w 1801 roku. Cmentarz podzielony jest na kwatery, biegnące wzdłuż alejek. Znajdują się tu cenne dzieła sztuki sepulkralnej. Jest to dziedzina sztuk plastycznych, związana głównie z kultem zmarłych i dążeniem do utrwalenia pamięci o nich.
Cmentarz Rakowicki to miejsce spoczynku zwyczajnych krakowian, jak i ludzi zasłużonych dla nauki i kultury nie tylko lokalnej ale i narodowej. Pogrzebani tu zostali m.in. przedstawiciele słynnego rodu Estreicherów, Jan Matejko (malarz), Helena Modrzejewska (aktorka), Wisława Szymborska (poetka, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury przyznanej w 1996 roku).
Od 1980 roku działa Obywatelski Komitet Ratowania Krakowa. Z jego inicjatywy odbywają się 1 listopada, czyli w Święto Zmarłych, kwesty, nie tylko na cmentarzu Rakowickim, ale także na innych nekropoliach krakowskich, na ratowanie zabytkowych nagrobków.
……………………………………………………………………………………………………………
Humor
Egipcjanie budowali piramidy po to, żeby na nie wchodzić i patrzeć, jaka jest pogoda.
Słowacki był wątły, bo odziedziczył po ojcu płuca.
Wczoraj w naszej klasie lekarz badał dzieci chore na higienę.
(źródło: “Pegaz na biegunach”)