Kształcenie literackie: praca z tekstem – C. S. Lewis “Lew, czarownica i stara szafa” (fragment)

– Dobry wieczór – powiedziała Łucja.
Faun był tak zajęty zbieraniem swoich paczek, że w pierwszej chwili nie odpowiedział na jej powitanie. Dopiero kiedy skończył, lekko się skłonił i powiedział:
– Dobry wieczór, dobry wieczór. Najmocniej przepraszam, nie chciałbym być zbyt natrętny, ale czy nie mylę się, sądząc, że jesteś Córką Ewy?
– Mam na imię Łucja – odpowiedziała, nie bardzo rozumiejąc, o co mu chodzi.
– Ale czy nie jesteś – proszę mi wybaczyć – czy nie jesteś kimś, kogo się nazywa “dziewczynką”? – zapytał faun.
– Oczywiście, jestem dziewczynką – zgodziła się Łucja.
– Oczywiście, jestem człowiekiem – powiedziała Łucja coraz bardziej zdziwiona […].
– Bardzo mi przyjemnie. Pozwól, że się przedstawię. Nazywam się Tumnus.
– Bardzo mi miło pana poznać, panie Tumnusie – powiedziała Łucja.
– A czy wolno mi zapytać, o Łucjo, w jaki sposób znalazłaś się w Narni?
– W Narni? A co to takiego? – zapytała Łucja.
– Przecież znajdujemy się w kraju, który nazywa się Narnia. Wszystko, co leży między Latarnią a wielkim zamkiem Ker-Paravel nad wschodnim morzem – wszystko to należy do Narni. A ty -ty zapewne przybywasz z Zachodniej Puszczy?
– Ja… ja przyszłam tu ze starej szafy w garderobie – wyjąkała Łucja.
– Ach! – westchnął pan Tumnus melancholijnie. – Gdybym tylko trochę bardziej przykładał się do geografii, kiedy byłem małym faunem, to bez wątpienia wiedziałbym wszystko o tych dalekich i dziwnych krajach. Teraz już na to za późno.
– Ale to wcale nie są żadne kraje – powiedziała Łucja rozbawiona. – To jest tam, zaraz za nami… a w każdym razie… no, nie jestem taka pewna. Tam jest lato.
– Jednakże – zauważył pan Tumnus – w Narni jest zima, i to od tak dawna! Jeśli będziemy tak stać i rozmawiać w tym śniegu, to możemy się przeziębić […].

Zadanie 1
Zaznacz poprawną odpowiedź.

O wydarzeniach opowiada jeden z bohaterów/narrator.

Zadanie 2
Zaznacz poprawną odpowiedź.

Bohaterami fragmentu są Tumnus i Ewa/Tumnus i Łucja.

Zadanie 3
Zaznacz poprawną odpowiedź.

Miejscem wydarzeń jest Zachodnia Puszcza/Narnia.

Zadanie 4
Zaznacz poprawną odpowiedź.

Elementami charakterystycznymi dla rodzaju literackiego zwanego epiką są: narrator, opisy, bohaterowie/podmiot liryczny, bohaterowie, opisy.

Zadanie 5
Wypisz z tekstu trzy różne czasowniki oznaczające mówienie.
…………………………………………………………………………………………………………………………………..

Zadanie 6
Wypisz z tekstu trzy różne wyrażenia grzecznościowe.
……………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 7
Poniższy fragment dialogu przekształć według podanego wzoru.
Łucja: Oczywiście, jestem człowiekiem.

– Oczywiście, jestem człowiekiem – powiedziała Łucja coraz bardziej zdziwiona […].
– Bardzo mi przyjemnie. Pozwól, że się przedstawię. Nazywam się Tumnus.
– Bardzo mi miło pana poznać, panie Tumnusie – powiedziała Łucja.
– A czy wolno mi zapytać, o Łucjo, w jaki sposób znalazłaś się w Narni?

Zadanie 8
Wpisz w odpowiednie miejsca poniższe wyrazy.

faun, Tumnus, Narnia, dziewczynka, kraj, Łucja, szafa, Zachodnia Puszcza, zima, Ker-Paravel

A. nazwy własne rzeczowników –
B. nazwy pospolite rzeczowników –

Zadanie 9
Przekształć poniższe zdanie złożone na zdanie pojedyncze.

Przecież znajdujemy się w kraju, który nazywa się Narnia.
…………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 10
Przekształć podane zdania na równoważniki.

A. Łucja spotkała pana Tumnusa.
B. Dziewczynka rozmawiała z faunem.

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
O wydarzeniach opowiada jeden z bohaterów/narrator.

Zadanie 2
Bohaterami fragmentu są Tumnus i Ewa/Tumnus i Łucja.

Zadanie 3
Miejscem wydarzeń jest Zachodnia Puszcza/Narnia.

Zadanie 4
Elementami charakterystycznymi dla rodzaju literackiego zwanego epiką są: narrator, opisy, bohaterowie/podmiot liryczny, bohaterowie, opisy.

Zadanie 5
Przykładowe czasowniki: powiedziała, odpowiedziała, zapytała, wyjąkała.

Zadanie 6
Przykładowe wyrażenia grzecznościowe: dobry wieczór, najmocniej przepraszam, proszę mi wybaczyć, bardzo mi przyjemnie, bardzo mi miło.

Zadanie 7
Tumnus: Bardzo mi przyjemnie. Pozwól, że się przedstawię.
Łucja: Bardzo mi miło pana poznać, panie Tumnusie.
Tumnus: A czy wolno mi zapytać, o Łucjo, w jaki sposób znalazłaś się w Narni?

Zadanie 8
A. nazwy własne rzeczowników – Tumnus, Narnia, Łucja, Zachodnia Puszcza, Ker-Paravel.
B. nazwy pospolite rzeczowników – faun, dziewczynka, kraj, szafa, zima.

Zadanie 9
Jesteśmy w Narni.

Zadanie 10
A. Spotkanie Łucji z panem Tumnusem.
B. Rozmowa dziewczynki z faunem.
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
Kształcenie językowe: odmiana przymiotnika

Zadanie 1
Z podanych zdań wypisz rzeczowniki wraz z przymiotnikami, z którymi się łączą. Podaj pytania, na które odpowiadają przymiotniki.

A. od rana padał rzęsisty deszcz i wiał porywisty wiatr.
B. w księgarni nie było przygodowych książek, ale można było kupić kolorowe temperówki.
C. Ada zjadła smaczne ciasto truskawkowe.
D. wesoła dziewczynka biegła przez zielone łąki.
E. szczęśliwi rodzice przyglądali się radosnemu dziecku.

Zadanie 2
Określ przypadek i liczbę podanych wyrażeń.

A. zdrowy człowiek –
B. wspaniałym wyjeździe –
C. uczynnemu koledze –
D. groźnymi bakteriami –
E. czerwonego szalika –
F. ładnych krajobrazach –

Zadanie 3
Uzupełnij zdania podanymi przymiotnikami. Dopasuj ich formę tak, aby zgadzała się z formą określanych rzeczowników.

pieszy, ogromnych, drewnianymi, uprzejmych, hałaśliwemu, śmiałego

A. przez las wędruje ……………….. turysta.
B. na turnieju zabrakło ……………….. rycerza.
C. przyglądał się ………………………… psu.
D. warto mieć wokół siebie ……………… ludzi.
E. chłopiec bawił się ………………………. żołnierzykami.
F. opowiadał o ……………………………… wzgórzach.

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
A. deszcz (jaki?) rzęsisty; wiatr (jaki?) porywisty.
B. książek (jakich?) przygodowych; temperówki (jakie?) kolorowe.
C. ciasto (jakie?) smaczne; ciasto (jakie?) truskawkowe.
D. dziewczynka (jaka?) wesoła; łąki (jakie?) zielone.
E. rodzice (jacy?) szczęśliwi; dziecku (jakiemu?) radosnemu.

Zadanie 2
A. zdrowy człowiek – M. lp.
B. wspaniałym wyjeździe – Msc. lp.
C. uczynnemu koledze – C. lp.
D. groźnymi bakteriami – N. lm.
E. czerwonego szalika – D. lp.
F. ładnych krajobrazach – Msc. lm.

Zadanie 3
pieszy, ogromnych, drewnianymi, uprzejmych, hałaśliwemu, śmiałego

A. przez las wędruje pieszy turysta.
B. na turnieju zabrakło śmiałego rycerza.
C. przyglądał się hałaśliwemu psu.
D. warto mieć wokół siebie uprzejmych ludzi.
E. chłopiec bawił się drewnianymi żołnierzykami.
F. opowiadał o ogromnych wzgórzach.