Zadania i ćwiczenia ułatwiające przygotowanie się do egzaminu maturalnego z języka polskiego

Wypowiedź ustna – Jaką rolę w komunikacji językowej pełnią środki niewerbalne? Odwołaj sie do poniższego fragmentu i wybranych tekstów kultury.

W porządku, mówi Niewiadomski, odchrząkując, gdy na nowo próbuje podjąć wątek, na czym skończyliśmy? […] Niewiadomski przerywa. […] W jednej chwili cała sprawa staje się dla niego jasna i kiedy zastanawia się nad wstrząsającymi konsekwencjami tego, co – zdaje sobie z tego sprawę – jest nieuchronne, co jest jedynym wyjściem wśród całej hordy rywalizujących ze sobą możliwości, zaczyna bębnić pięściami w klatkę piersiową, wierzgać nogami i podnosić barki, zanosząc się przy tym dzikim, konwulsyjnym śmiechem. Chwila, mówi Niewiadomski, podnosząc rękę, jak gdyby dawał znak swemu wymyślonemu interlokutorowi. […] Niewiadomski przerywa, żeby zaśmiać się po raz kolejny, w sposób bardziej powściągliwy niż poprzednio, być może, lecz mimo wszystko jest to śmiech, któremu udaje się wyrazić radość, jak i gorycz, bo nawet jeśli Niewiadomski się cieszy, że przekształcił te historię według własnej koncepcji, wie, że historia jest makabryczna, i chwilami wzdraga się z przerażeniem na myśl, co ma jeszcze do opowiedzenia.
(Paul Auster “Podróże do skryptorium”, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007)

PYTANIE 1
Na czym polega komunikacja niewerbalna?

ODPOWIEDŹ
Komunikacja niewerbalna służy porozumiewaniu się ludzi za pomocą mimiki, tonu głosu, gestów, pozycji i ruchu ciała.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
PYTANIE 2
Na podstawie załączonego tekstu podaj kilka przykładów niewerbalnego zachowania bohatera.

ODPOWIEDŹ
Np. odchrząkując, przerywa, zastanawia się, zaczyna bębnić pięściami w klatkę piersiową, wierzgać nogami i podnosić barki, zanosząc się przy tym dzikim, konwulsyjnym śmiechem, podnosząc rękę, zaśmiać się w sposób bardziej powściągliwy, śmiech, któremu udaje się wyrazić radość, jak i gorycz, cieszy się, wzdraga się z przerażeniem
……………………………………………………………………………………………………………………………………
PYTANIE 3
Jakie emocje wyraził w ten sposób bohater?

ODPOWIEDŹ
Np. zdenerwowanie, niepewność, zakłopotanie, wzburzenie, poirytowanie
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
PYTANIE 4
A. Podaj przykłady bohaterów literackich, którzy wyrażali swoje emocje poprzez środki niewerbalne.
B. Określ ich emocje.

ODPOWIEDŹ
A. Np. Jacek Soplica, Andrzej Kmicic, Stanisław Wokulski, Antek Boryna, Tomasz Judym
B. Np. irytacja, poruszenie, rozgoryczenie, złość, szewska pasja
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
PYTANIE 5
Jaki jest wniosek?

ODPOWIEDŹ
Środki niewerbalne pełnią bardzo ważną rolę w komunikacji. Za ich pomocą możemy oddać różne emocje, które czasami trudno wyrazić za pomocą słów.