Zadania i ćwiczenia ułatwiające przygotowanie się do egzaminu maturalnego z języka polskiego

Lektury z gwiazdką: Ignacy Krasicki – wybór bajek

Zadanie 1
Cechy gatunkowe bajki. Zaznacz P, jeśli sformułowanie jest prawdziwe lub F – jeśli fałszywe.

A. Bajka należy do literatury dydaktycznej i moralizatorskiej. P/F
B. Bohaterami mogą być zwierzęta lub przedmioty uosabiające cechy ludzkie. P/F
C. Zawiera pouczenie moralne wypowiedziane wprost lub tylko zasugerowane. P/F
D. Tematyka podejmowana w bajkach ma charakter uniwersalny. P/F

Zadanie 2
Na podstawie poniższych cytatów podaj, jakie cechy ludzi zostały poddane krytyce. Do każdego cytatu dopasuj jedną cechę.

A. “Żeby ująć drapieży, a sobie zakału./Dla kary, dla przykładu, zjadł wszystkich pomału”.
B. “I ten winien, co kijem bezpieczeństwo mierzył,/I ten, co bezpieczeństwo głupiemu powierzył”.
C. “Zawżdy znajdzie przyczynę, kto zdobyczy pragnie”.
D. “Mniej szkodzi impet jawny niźli złość ukryta”.

Zadanie 3
Na podstawie treści bajki odgadnij jej tytuł.

A. Siedzący na ołtarzu kot chwalił się, że kadzidła są przeznaczone dla niego – chwilę nieuwagi wykorzystuje szczur, który dusi kota.
B. Dialog zamkniętych w klatce czyżyków: młodego (urodzonego już w niewoli) i starego tęskniącego za wolnością.
C. Nadmiernie ostrożny gospodarz, gdy przechodzący zjedli mu groch posiany przy drodze, w następnym roku zasiał żyto i dopiero za nim groch – w ten sposób stracił i jedno i drugie.
D. Kobieta odmawiając słowa modlitwy, dotkliwie bije służącą.

Zadanie 4
Przeczytaj bajkę “Kruk i lis”, a następnie odpowiedz na pytania.

Bywa często zwiedzionym,
Kto lubi być chwalonym.
Kruk miał w pysku ser ogromny;
Lis, niby skromny,
Przyszedł do niego i rzekł: «Miły bracie,
Nie mogę się nacieszyć, kiedy patrzę na cię!
Cóż to za oczy!
Ich blask aż mroczy!
Czyż można dostać
Takową postać?
A pióra jakie!
Szklniące, jednakie.
A jeśli nie jestem w błędzie,
Pewnie i głos śliczny będzie.»
Więc kruk w kantaty; skoro pysk rozdziawił,
Ser wypadł, lis go porwał i kruka zostawił.

A. W kilku zdaniach przedstaw treść bajki.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
B. Jaką cechę reprezentuje lis?
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
C. Jaką cechę reprezentuje kruk?
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
D. Zacytuj morał.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
A. P
B. P
C. P
D. P

Zadanie 2
A. przykład: despotyzm, tyrania, autorytaryzm.
B. przykład: głupota, naiwność, łatwowierność.
C. przykład: bezwzględność, bezduszność, brutalność.
D. przykład: nieszczerość, fałsz, obłuda.

Zadanie 3
A. “Szczur i kot”.
B. “Ptaszki w klatce”.
C. “Groch przy drodze”.
D. “Dewotka”.

Zadanie 4
A. Lis pochlebstwem nakłania kruka do otwarcia dzioba, w którym ptak trzyma kawał sera. Ptak otwiera dziób do śpiewu i nie dostrzega, że lis wszelkimi środkami usiłuje zdobyć ser.
B. przykład: przebiegłość, fałsz.
C. przykład: próżność, łatwowierność.
D. “Bywa często zwiedzionym,/Kto lubi być chwalonym”.