Literatura: arystokracja w “Lalce” B. Prusa – znajomość zagadnienia

Zadanie 1
Pałace arystokratów znajdowały się

A. na Alejach Jerozolimskich.
B. na Krakowskim Przedmieściu.
C. na Alejach Ujazdowskich.

Zadanie 2
Rozpoznaj bohatera

Kazimierz Starski, Izabela Łęcka, baron Krzeszowski, prezesowa Zasławska, Kazimiera Wąsowska, Julian Ochocki

A. młoda, piękna, rozkapryszona kobieta –
B. naukowiec, marzyciel, idealista –
C. wdowa głosząca odważne poglądy na tematy małżeństwa –
D. uwielbiał konie i wyścigi –
E. uwodziciel, utracjusz, człowiek nieuczciwy, cyniczny –
F. osoba w podeszłym wieku, słynąca z działalności filantropijnej –

Zadanie 3
Zaznacz P jeśli informacja jest prawdziwa lub F – jeśli fałszywa.

A. Arystokracja to kasta.
B. Arystokracja szanowała pracę i ludzi pracy.
C. Arystokrację cechuje życie ponad stan.
D. Arystokrację charakteryzuje brak zasad moralnych.
E. Arystokracja jest obojętna wobec losów ojczyzny.

Zadanie 4
Wskaż szereg, w którym znajdują się bohaterowie pozytywnie oceniani.

A. Tomasz Łęcki, prezesowa Zasławska, Julian Ochocki.
B. Julin Ochocki, prezesowa Zasławska, Kazimiera Wąsowska.
C. Izabela Łęcka, Kazimierz Starski, Julian Ochocki.

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
C

Zadanie 2
A. młoda, piękna, rozkapryszona kobieta – Izabela Łęcka
B. naukowiec, marzyciel, idealista – Julian Ochocki
C. wdowa głosząca odważne poglądy na tematy małżeństwa – Kazimiera Wąsowska
D. uwielbiał konie i wyścigi – baron Krzeszowski
E. uwodziciel, utracjusz, człowiek nieuczciwy, cyniczny – Kazimierz Starski
F. osoba w podeszłym wieku, słynąca z działalności filantropijnej – prezesowa Zasławska

Zadanie 3
A. P
B. F
C. P
D. P
E. P

Zadanie 4
B
…………………………………………………………………………………………………………………………………….

Do matury: wypowiedź ustna – W jaki sposób może być przedstawiona przyroda? Omów zagadnienie, odwołując się do wiersza Leopolda Staffa “Wysokie drzewa” oraz do innych tekstów kultury.

Leopold Staff
“Wysokie drzewa”

O, cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa,
W brązie zachodu kute wieczornym promieniem,
Nad wodą, co się pawich barw blaskiem rozlewa,
Pogłębiona odbitych konarów sklepieniem.

Zapach wody, zielony w cieniu, złoty w słońcu,
W bezwietrzu sennym ledwo miesza się, kołysze,
Gdy z łąk koniki polne w sierpniowym gorącu
Tysiącem srebrnych nożyc szybko strzygą ciszę.

Z wolna wszystko umilka, zapada w krąg głusza
I zmierzch ciemnością smukłe korony odziewa,
Z których widmami rośnie wyzwolona dusza…
O, cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa!

Teza
Nie ma jednego sposobu przedstawienia przyrody.

Argumenty
a. Przedmiotem opisu w wierszu Leopolda Staffa są drzewa, które oglądane o zachodzie słońca sprawiają wrażenie monumentalnych. Krajobraz odbierany jest za pomocą różnych zmysłów: wzroku, np. “brąz zachodu”, “pawie barwy”; węchu. np. “zapach wody”; słuchu, np. “wszystko umilka”, “cisza”. Taki sposób obrazowania ma charakter synestezyjny. Opis krajobrazu pozwala na wywołanie, tak potrzebnego człowiekowi, nastroju spokoju i ciszy ” Z których widmami rośnie wyzwolona dusza…”

b. W sposób sielankowy została przedstawiona przyroda we fraszce “Na lipę” Jana Kochanowskiego. Upersonifikowana lipa prezentuje własne zalety: daje cień w upalne dni, zapewnia schronienie ptactwu, dostarcza miodu na pańskie stoły czy wreszcie szumem swych liści potrafi ukołysać do snu.

c. Piękne opisy przyrody można odnaleźć w sonecie “Stepy akermańskie” Adama Mickiewicza. W zwrotce I mamy obraz stepu widzianego w ciągu dnia. Przyroda mieni się różnorodnością barw. W II zwrotce ukazany jest step o zmroku. Zalegającą ciemność od czasu do czasu przełamują zjawiska świetlne. Przyroda odbierana jest za pomocą wrażeń wzrokowych i słuchowych. Podmiot liryczny oczarowany pięknem krajobrazu nasłuchuje głosów z rodzinnych stron lecz nadaremnie.

Podsumowanie
Przyroda może być przedstawiona w różny sposób. Krajobraz może być lekiem dla skołatanej duszy człowieka. Przyroda może być ukazana jako użyteczna dla ludzi czy zwierząt. Wreszcie może budzić nostalgię za czymś, co jest ważne w życiu człowieka.