Konwersacje dla obcokrajowców – październik
LISTOPAD 2024
Jak zachować się w autobusie, w tramwaju, w metrze?

savoir-vivre-po-polskuWchodzimy do wnętrza pojazdu, kiedy opuszczą go wysiadający pasażerowie. Wsiadać powinno się tylnymi i środkowymi drzwiami, a wysiadać przednimi. Niestety, rzadko kto o tym pamięta. Jeśli mamy plecak (nawet mały), zdejmujemy go i na czas podróży trzymamy w ręku. Bilet kasujemy zaraz po wejściu do pojazdu. Jeśli stoimy daleko od kasownika, to nie przedzieramy się między współpasażerami, tylko prosimy o pomoc w skasowaniu biletu. Te można kupić w automacie biletowym lub w szczególnych przypadkach u kierowcy pojazdu. Starajmy się nie blokować miejsca przy drzwiach, nawet jeśli będziemy wysiadać na następnym przystanku. Nie wsiadamy z przekąskami, bagażem o ostrych krawędziach czy z rowerem. Starajmy się nie rozmawiać głośno czy to przez telefon komórkowy, czy to ze współpasażerem. Jeśli zauważymy, że ktoś zakłóca porządek, zgłośmy ten fakt kierowcy pojazdu. Zwalniamy miejsce siedzące osobom starszym, kobietom z dziećmi, inwalidom. A już bezwzględnie musimy ustąpić miejsca jeśli jest ono przeznaczone dla osób uprzywilejowanych. O tym, że jest to właśnie takie miejsce informują nas stosowne piktogramy.

Kultura polska w małym palcu: Józef Chełmoński "Babie lato" - opis obrazu

babie-lato“Babim latem” nazywa się potocznie okres ciepłych i słonecznych dni na przełomie września i października, a czasem także i w październiku. Znaczenie dosłowne to unoszące się w powietrzu w te pogodne dni nici niektórych pająków.
Ten motyw został wykorzystany przez Józefa Chełmońskiego, który namalował obraz pod tytułem “Babie lato”. Na pierwszym planie widać dziewczynę. Leży ona na wyschniętej trawie. Ubrana jest w białą długą spódnicę i takiego samego koloru bluzkę. Dziewczyna nie ma butów, obok jej głowy znajduje się żółta chustka. W wyciągniętej ku górze prawej ręce trzyma białe nitki. Twarz dziewczyny wyraża spokój, jej usta rozchylone są w delikatnym półuśmiechu. Nieopodal siedzi pies. Na dalszym planie można dostrzec grupę ludzi. Nad wszystkim dominuje niebo, przykryte białymi chmurami.
Kolorystyka obrazu utrzymana jest w żółtych i brązowych barwach.
Obraz Józefa Chełmońskiego “Babie lato” znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Dzwon "Zygmunt" w katedrze wawelskiej

dzwon-zygmuntDzwon “Zygmunt” znajduje się w wieży Zygmuntowskiej w katedrze wawelskiej. W I połowie XVI wieku z wieży obronnej została zamieniona na dzwonnicę katedralną. W 1520 roku został tutaj zawieszony sławny dzwon “Zygmunt”. Waży on około 11 ton, jego serce zaś 300 kilogramów. Został odlany przez Jana Behama z Norymbergii.
Dzwon ozdobiony jest płaskorzeźbami przedstawiającymi św. Stanisława, św. Zygmunta oraz herby Polski i Litwy. “Zygmunt” dzwoni tylko w czasie ważnych uroczystości kościelnych i narodowych.
Głos dzwonu jest donośny, co wiąże się z następującą legendą. Otóż nadworny poeta króla Zygmunta I Starego pięknie recytował i śpiewał przy wtórze lutni. Pewnego razu poeta wraz z królem przyszli do pracowni ludwisarskiej, w której odlewano dzwon. Poeta wyrwał strunę ze swojej lutni i wrzucił ją do formy wypełnionej ciekłym metalem. Odtąd głos dzwonu budzi drżenie w duszy każdego Polaka.

Co to znaczy?

Mieć olej w głowie – ‘być mądrym, roztropnym’
Witek, najstarszy z rodzeństwa, zawsze miał olej w głowie.

Mieć długi język – ‘plotkować’
O Kamili koleżanki mówiły, że ma długi język.

Rozłożyć kogoś na łopatki – ‘pokonać kogoś’
Ola w grze w szachy każdego przeciwnika rozkłada na łopatki.

Na końcu języka

Wprawki, ćwiczenia, zadaniapobierz1
Zgodnie z przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie można udostępniać materiałów osobom trzecim.

Zadanie 1
Proszę użyć poprawnej formy.

A. Karol jest na (peron) ……………………..
B. Basia jest na (lotnisko) …………………..
C. Witek jest na (targ) ………………………..
D. Marta jest na (basen) ……………………..
E. Jurek jest na (poczta) …………………….

Zadanie 2
Proszę użyć poprawnej formy.

A. Jacek jest w (restauracja) ………………………………
B. Ania jest w (ogród) ……………………………………..
C. Wojtek jest w (teatr) ……………………………………
D. Bartek jest w (biblioteka) …………………………..
E. Kasia jest w (samolot) ………………………………

Zadanie 3
Proszę podkreślić poprawny przyimek.

A. Komputer stoi w/na stoliku.
B. Dywan leży w/na podłodze.
C. Obrazek wisi na/w ścianie.
D. Uczeń jest na/w szkole.
E. Kierowca jest w/na samochodzie.

Zadanie 4
Przeczytaj poniższy tekst, a następnie zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe lub F- jeśli fałszywe.

Zwołał pewien król wszystkich mędrców królestwa i dał im do rozwiązania zagadkę: co jest najgorsze na świecie? Długo dumali mędrcy, […] ale na pytanie odpowiedzieć nie potrafili. Zdenerwował się wtedy król, kazał ich wygnać, sam zaś ruszył do miasta […]. Spotkał na rynku garncarza sprzedającego swoje garnki.
– Dzień dobry, garncarzu […]. Powiedz no mi, […] co jest najgorsze na świecie?
– Trzy rzeczy są najgorsze, miłościwy królu – odparł garncarz. – Pierwsze zło to złośliwa żona, drugie to zawistny sąsiad, a trzecie to kiepski rozum.
– A co z tych rzeczy jest najgorsze? – zapytał król.
– Najgorszą rzeczą jest kiepski rozum. Od złośliwej żony i zawistnego sąsiada zawsze można się uwolnić, ale kiepski rozum ciągle towarzyszy człowiekowi, choćby nie wiadomo dokąd uciekał.

A. Rozmowę prowadzą król i garncarz. P/F
B. Wyrazem przeciwstawnym do słowa ‘kiepski’ jest wyraz ‘doskonały’. P/F
C. Człowiek nie może uciec od złośliwej żony. P/F
D. Wyrazem bliskoznacznym do słowa ‘zagadka’ jest wyraz ‘łamigłówka’. P/F
E. Poprawnej odpowiedzi na pytanie króla udzielił mędrzec. P/F

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
A. Karol jest na peronie.
B. Basia jest na lotnisku.
C. Witek jest na targu.
D. Marta jest na basenie.
E. Jurek jest na poczcie.

Zadanie 2
A. Jacek jest w restauracji.
B. Ania jest w ogrodzie.
C. Wojtek jest w teatrze.
D. Bartek jest w bibliotece.
E. Kasia jest w samolocie.

Zadanie 3
A. Komputer stoi w/na stoliku.
B. Dywan leży w/na podłodze.
C. Obrazek wisi na/w ścianie.
D. Uczeń jest na/w szkole.
E. Kierowca jest w/na samochodzie.

Zadanie 4
A. P
B. P
C. F
D. P
E. F

Dla dzieci

Zadanie 1
Proszę połączyć wyrazy przeciwstawne.

niski, szczupły, bogaty, ładny, młody

A. stary –
B. wysoki –
C. biedny –
D. brzydki –
E. tęgi –

Zadanie 2
Proszę odpowiedzieć na pytanie.

Przykład
Czy on jest niski?
Nie, on nie jest niski.

A. Czy on jest szczupły?
B. Czy on jest młody?
C. Czy on jest bogaty?
D. Czy on jest wysoki?
E. Czy on jest miły?

Zadanie 3
Proszę odpowiedzieć na pytanie.

Przykład
Czy on jest niski?
Tak, on jest niski.

A. Czy on jest szczupły?
B. Czy on jest młody?
C. Czy on jest bogaty?
D. Czy on jest wysoki?
E. Czy on jest miły?

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
A. stary – młody.
B. wysoki – niski.
C. biedny – bogaty.
D. brzydki – ładny.
E. tęgi – szczupły.

Zadanie 2
A. Czy on jest szczupły?
Nie, on nie jest szczupły.
B. Czy on jest młody?
Nie, on nie jest młody.
C. Czy on jest bogaty?
Nie, on nie jest bogaty.
D. Czy on jest wysoki?
Nie, on nie jest wysoki.
E. Czy on jest miły?
Nie, on nie jest miły.

Zadanie 3
A. Czy on jest szczupły?
Tak, on jest szczupły.
B. Czy on jest młody?
Tak, on jest młody.
C. Czy on jest bogaty?
Tak, on jest bogaty.
D. Czy on jest wysoki?
Tak, on jest wysoki.
E. Czy on jest miły?
Tak, on jest miły.