W mitologii słowiańskiej była to bogini śmierci i zimy. Marzanna przedstawiana jest jako szkaradna kukła, z rozczochranymi włosami, ubrana w podarte stroje, ozdobą których są jaskrawe wstążki. 21 marca, a więc w dzień kalendarzowej wiosny, topi się marzannę. Ten gest symbolizuje walkę zimy z wiosną, śmierci z życiem. Wrzuca się kukłę do rzeki lub do strumyka, bo wartki bieg wody przyśpieszał odpłynięcie zimy.
Wydawać by się mogło, że obrzęd ten nie miał większego znaczenia. I nic bardziej mylnego. O topieniu marzanny pisali dawni kronikarze. Joachim Bielski (ok. 1550-1599) tak pisze: “Za mojej jeszcze pamięci był on obyczaj u nas po wsiach, że na Białą Niedzielę w poście topili bałwana, jeden ubrawszy snop konopi albo słomy w odzienie człowiecze, który wszystką wieś prowadził gdzie najbliżej było jakieś jeziorko albo kałuża, tamże zebrawszy z niego odzienie, wrzucali do wody, śpiewając żartobliwie: >>Śmierć się wije u płotu, szukający kłopotu<<, potem co prędzej do domu od miejsca tego bieżali; który albo która się wówczas powaliła albo powalił, wróżbę tę mieli, iż tego roku umrze; zwali tego bałwana >>Marzanna<<“.
W obecnych czasach ta zabawa sprawia frajdę najmłodszym dzieciom, przede wszystkim przedszkolakom, które podczas spaceru topią lub pala kukłę marzanny.
Generał polski i amerykański, inżynier-fortyfikator. Ukończył Korpus Kadetów Szkoły Rycerskiej, gdzie szczególne sukcesy odnosił w dziedzinie geometrii. W Paryżu jako stypendysta króla Stanisława Augusta Poniatowskiego studiował w Akademii Malarstwa i Rzeźby. Chodził też na prywatne wykłady profesorów ze szkół wojskowych. Pobyt we Francji wywarł duży wpływ na przekonania polityczne i społeczne. W 1776 roku przybył do Ameryki Północnej, w której rozpoczęła się walka o niepodległość. Został inżynierem w armii amerykańskiej i zajął się fortyfikowaniem obozów wojskowych. Powierzono mu budowę twierdzy West Point nad rzeką Hudson. Również jego fortyfikacje przyczyniły się do zwycięstwa w bitwie pod Saratogą. W dowód uznania uchwałą Kongresu Tadeusz Kościuszko został awansowany w 1783 roku na generała brygady armii amerykańskiej. Przyjęto go także do Towarzystwa Cyncynatów. Tę organizację założyli najbardziej zasłużeni oficerowie, a jej celem było udzielanie wzajemnej pomocy. Po powrocie do Polski otrzymał podpisaną przez króla nominację na generała majora wojsk koronnych. Jako Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej przewodził insurekcji czyli powstaniu narodowemu skierowanemu przeciw Zaborcy rosyjskiemu. 24 marca 1794 roku na Rynku w Krakowie Tadeusz Kościuszko złożył uroczystą przysięgę, iż będzie z poświęceniem walczył o Polskę. Pod broń powołano chłopów. Były to oddziały kosynierów uzbrojone w piki i osadzone na sztorc kosy. Insurekcja ogarnęła kraj. 4 kwietnia 1794 roku Polacy odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Racławicami. Ta bitwa miała znaczenie nie tylko militarne, ale i symboliczne. Polacy udowodnili, że są gotowi walczyć o swoją ojczyznę. Niestety, pomimo bohaterskiej postawy walczących powstanie upadło, a w 1795 roku Polska utraciła niepodległość na ponad sto lat. Kościuszko wyemigrował, najpierw do Francji, a potem do Szwajcarii, gdzie zmarł. W 1818 roku prochy Tadeusza Kościuszki zostały sprowadzone do Polski i złożone w krypcie świętego Leonarda w katedrze wawelskiej. W latach 1820-1823 na jego cześć usypano w Krakowie kopiec. Także i w Stanach Zjednoczonych można odnaleźć miejsca upamiętniające Kościuszkę. Jedno z hrabstw w stanie Indiana nosi nazwę hrabstwo Kosciusko. W stanie Mississipi jest miasteczko o nazwie Kosciusko. W Chicago na prestiżowej promenadzie „Solidarity Drive” stoi pomnik Kościuszki. W Akademii Wojskowej Stanów Zjednoczonych West Point znajdują się posąg oraz tablica pamiątkowa poświęcone Kościuszce. Warto jeszcze dodać, że w Australii znajduje się Góra Kościuszki (2228 m n.p.m.).
Spalić za sobą mosty – ‘zerwać z kimś, z czymś nieodwołalnie’
Kasia po zwolnieniu się z pracy spaliła za sobą mosty.
Postawić na czymś krzyżyk – ‘uznać jakąś sprawę za przegraną’
Z powodu braku funduszy, Jacek postawił krzyżyk na swojej wyprawie do Nowej Zelandii.
Łapać dwie sroki za ogon – ‘załatwić jednocześnie kilka spraw’
Podczas służbowej podróży Marta chciała złapać dwie sroki za ogon.
Wprawki, ćwiczenia, zadania
Zgodnie z przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie można udostępniać materiałów osobom trzecim.
Zadanie 1
Proszę uzupełnić zdania odpowiednim zaimkiem osobowym.
A. Lubię Hanię, bo znam ………. bardzo dobrze.
B. Marek jest zarozumiały, toteż nie lubię ……….. odwiedzać.
C. Poproszę o adres laryngologa, ponieważ muszę do ………. iść jak najszybciej.
D. Są sympatyczni, dlatego lubimy z ………. spędzać czas.
E. Nie widziałam moich koleżanek, więc muszę do ………. zadzwonić.
Zadanie 2
Proszę ułożyć pytania do podkreślonych słów.
A. Nie znam tej osoby.
B. Pojedziemy na wycieczkę do Poznania.
C. Maciek wrócił z Berlina.
D. Ławka stoi obok drzewa.
E. Kupił książkę dla siostry.
Zadanie 3
Proszę ułożyć pytania do podkreślonych słów.
A. Nie lubię głośnej muzyki.
B. Czytam książki przygodowe.
C. Nie piję gorącego mleka.
D. Spotkali sławnego malarza.
E. Kolorowe liście leżały w parku.
Zadanie 4
Przeczytaj poniższy tekst, a następnie zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe lub F- jeśli fałszywe.
Zanim wynaleziono maszyny drukarskie, większość ksiąg kopiowano ręcznie. W Europie początkowo zajmowali się tym mnisi, pracujący w klasztornych bibliotekach lub specjalnych pomieszczeniach, zwanych skryptoriami. W XIII wieku żmudne przepisywanie stało się też zajęciem skrybów, czyli zawodowych pisarzy.
Znano także sposób prostego powielania, tzw. druk blokowy. Stronę tekstu oraz ilustracje ryto dłutem w drewnianej desce, którą pokrywano następnie tuszem i przyciskano do papieru. Ale ta metoda także była bardzo pracochłonna.
A. Tzw. druk blokowy był metodą wymagającą długiej pracy. P/F
B. Kopiowaniem ksiąg zajmowali się mnisi. P/F
C. Skryba to pisarz zawodowo trudniący się przepisywaniem ksiąg. P/F
D. Skryptoria to inaczej biblioteki. P/F
E. W XIII wieku w Europie wynaleziono ruchomą czcionkę drukarską. P/F
ODPOWIEDZI DO ZADAŃ
Zadanie 1
A. Lubię Hanię, bo znam ją bardzo dobrze.
B. Marek jest zarozumiały, toteż nie lubię go odwiedzać.
C. Poproszę o adres laryngologa, ponieważ muszę do niego iść jak najszybciej.
D. Są sympatyczni, dlatego lubimy z nimi spędzać czas.
E. Nie widziałam moich koleżanek, więc muszę do nich zadzwonić.
Zadanie 2
A. Nie znam tej osoby.
Jakiej osoby nie znasz?
B. Pojedziemy na wycieczkę do Poznania.
Dokąd pojedziemy na wycieczkę?
C. Maciek wrócił z Berlina.
Skąd wrócił Maciek?
D. Ławka stoi obok drzewa.
Obok czego stoi ławka?
E. Kupił książkę dla siostry.
Dla kogo kupił książkę.
Zadanie 3
A. Nie lubię głośnej muzyki.
Jakiej muzyki nie lubisz?
B. Czytam książki przygodowe.
Jakie książki czytasz?
C. Nie piję gorącego mleka.
Jakiego mleka nie pijesz?
D. Spotkali sławnego malarza.
Jakiego malarza spotkali?
E. Kolorowe liście leżały w parku.
Jakie liście leżały w parku?
Zadanie 4
A. P
B. P
C. P
D. F
E. F
Dla dzieci
Zadanie 1
Odpowiedz na pytania.
Przykład:
Czy to jest jajko?
Tak, to jest jajko.
A. Czy to jest żółty ser?
B. Czy to jest masło?
C. Czy to jest czekolada?
D. Czy to jest kiełbasa?
E. Czy to jest pomarańcza?
Zadanie 2
Odpowiedz na pytania.
Przykład:
Czy to jest jajko?
Nie, to nie jest jajko.
A. Czy to jest żółty ser?
B. Czy to jest masło?
C. Czy to jest czekolada?
D. Czy to jest kiełbasa?
E. Czy to jest pomarańcza?
Zadanie 3
Podkreśl poprawne wyrazy.
A. On pije sok pomarańczowy/chleb.
B. On je mleko/jajko.
C. Ona pije bułkę/herbatę.
D. On pije wodę/szynkę.
E. Ona je kawę/ser żółty.
ODPOWIEDZI DO ZADAŃ
Zadanie 1
A. Czy to jest żółty ser?
Tak, to jest żółty ser.
B. Czy to jest masło?
Tak, to jest masło.
C. Czy to jest czekolada?
Tak, to jest czekolada.
D. Czy to jest kiełbasa?
Tak, to jest kiełbasa.
E. Czy to jest pomarańcza?
Tak to jest pomarańcza.
Zadanie 2
A. Czy to jest żółty ser?
Nie, to nie jest żółty ser.
B. Czy to jest masło?
Nie, to nie jest masło.
C. Czy to jest czekolada?
Nie, to nie jest czekolada.
D. Czy to jest kiełbasa?
Nie, to nie jest kiełbasa.
E. Czy to jest pomarańcza?
Nie, to nie jest pomarańcza.
Zadanie 3
A. On pije sok pomarańczowy/chleb.
B. On je mleko/jajko.
C. Ona pije bułkę/herbatę.
D. On pije wodę/szynkę.
E. Ona je kawę/ser żółty.