Gimnazjum
Literatura: praca z tekstem – J. R. Tolkien “Władca Pierścieni. Dwie wieże” (fragment)

Kiedy [Sam] się ocknął, dookoła było ciemno, lecz w żaden sposób nie potrafiłby powiedzieć, ile upłynęło minut lub godzin. […] – Co robić? Co robić? – powtarzał gorączkowo. […] – Ale co mogę uczynić? Przecież nie wrócę do domu, zostawiając tutaj martwego imć Froda bez pochówku. A może powinienem iść dalej? Dalej? – Sam zamilkł, na moment sparaliżowany niepewnością i trwogą, a potem powtórzył niepewnie: – Dalej? Ja? A jego tu zostawić? Czas płynął, a on tak trwał szarpany rozterkami. Usiłował znaleźć w sobie dość sił, by odejść i rozpocząć długą samotną wędrówkę – w poszukiwaniu pomsty. Potem przyszło mu do głowy, że dla takiego celu nie warto ruszać w drogę, pozostawiając tu pana. – Więc co? Mam sam iść do Szczelin Zagłady i dokonać tego wszystkiego? Przecież muszę wtedy wziąć od niego Pierścień, który Rada tylko jemu dała! – Ale i tym razem odpowiedź natychmiast rozbrzmiała w jego głowie: „Rada po to przydała mu towarzysza, aby pomóc w wykonaniu misji. A ty jesteś już ostatnim z Bractwa. Zadanie musi zostać wykonane”. […] – Dobrze, już dobrze, rozumiem, że muszę coś postanowić. Nie ma czasu do stracenia, bo zwłoka również oznacza klęskę. Wojna się rozpoczęła, a przypuszczam, że od początku toczy się po myśli Złego. […] Pozostaje więc już tylko brać To i ruszać – Sam westchnął głęboko. – I tak muszę zrobić! Kiedy wspiął się na szczyt schodów, miał wreszcie przed sobą przełęcz. – Podjąłem decyzję – powtarzał sobie wielokrotnie, ale upór, z jakim to zrobił, w niczym nie zmieniał faktu, iż oto działał na przekór swojej najgłębszej naturze. […] Odwrócił się znowu, a pierwsze jego kroki, które postawił, były najtrudniejsze w całym jego dotychczasowym życiu.

Zadanie 1
Powyższy fragment należy do

A. liryki.
B. dramatu.
C. epiki.

Zadanie 2
W kompozycji tekstu dominują elementy

A. narracji, dialogu.
B. dialogu, monologu.
C. narracji, monologu.

Zadanie 3
W którym zdaniu jest opisany stan duchowy Sama przed podjęciem przez niego decyzji o zastąpieniu Froda?

A. Kiedy się ocknął, dookoła było ciemno.
B. Czas płynął, a on tak trwał szarpany rozterkami.
C. Kroki, które postawił, były najtrudniejsze w całym jego dotychczasowym życiu.

Zadanie 4
Sam podjął decyzję powodowany

A. żądzą zdobycia sławy.
B. pragnieniem przejęcia władzy.
C. potrzebą wypełnienia misji.

Zadanie 5
Sam podjął decyzję w wyniku

A. strachu przed siłą Złego.
B. nacisku ze strony Rady.
C. rozmowy z samym sobą.

Zadanie 6
W podanym tekście zastąp rozważania bohatera narracją w 3. osobie liczby pojedynczej. Użyj zdań oznajmujących.

Ale co mogę uczynić? Przecież nie wrócę do domu, zostawiając tutaj martwego imć Froda bez pochówku. A może powinienem iść dalej?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 7
Wyraz ‘dobrze’

A. jest przysłówkiem w stopniu wyższym, ma 2 sylaby, ma 6 liter i 6 głosek.
B. jest przysłówkiem w stopniu równym, ma 2 sylaby, ma 6 liter i 6 głosek.
C. jest przysłówkiem w stopniu równym, ma 2 sylaby, ma 6 liter i 5 głosek.

Zadanie 8
Wypowiedzenie ‘Czas płynął, a on tak trwał szarpany rozterkami’ to

A. zdanie współrzędnie złożone łączne.
B. zdanie współrzędnie złożone wynikowe.
C. zdanie współrzędnie złożone przeciwstawne.

Zadanie 9
Wyrażenie ‘Szczeliny Zagłady’ występuje

A. w związku zgody.
B. w związku rządu.
C. w związku przynależności.

Zadanie 10
Wyrażenie ‘przyszło mu do głowy’ jest charakterystyczne dla

A. stylu publicystycznego.
B. stylu artystycznego.
C. stylu potocznego.

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
C

Zadanie 2
C

Zadanie 3
B

Zadanie 4
C

Zadanie 5
C

Zadanie 6
Przykład:
Sam zastanawiał się, co mógłby zrobić. Myśl, że miałby zostawić Froda bez pochówku i wrócić do domu, przerażała go. Nie był też pewien, czy powinien iść dalej.
Sam zastanawia się, co ma zrobić. Nie może zostawić martwego Froda bez pochówku. Zadaje sobie pytanie, czy musi iść dalej.

Zadanie 7
C

Zadanie 8
C

Zadanie 9
B

Zadanie 10
C
……………………………………………………………………………………………
Nauka o języku: cechy stylu artystycznego

Zadanie 1
Podkreśl poprawne sformułowania.

Styl artystyczny to język literatury faktu/literatury pięknej. Jego głównym zadaniem jest budzenie określonych emocji/przekazywanie informacji.

Zadanie 2
W podanych fragmentach tekstów poetyckich nazwij środki stylistyczne.

A. Ta sama róża w dłoni króla brytanskiego/Ta sama róża w puchu ptaka ledejskiego/Ta sama róża która ciepłe łono skrywa/Ta sama róża która Wenus się nazywa
B. Gościu, siądź pod mym liściem
C. Kwiaty różowe […]
D. Usta twe nie są usta, lecz koral rumiany
E. Ryk wód, szum zawiei,/Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki
F. Oczy są ogień, czoło jest zwierciadłem
G. Tam z dala błyszczy obłok?
H. Drzewa i krzewy liśćmi wzięły się za ręce
I. Gniew Achillesa, syna Peleja, opiewaj, bogini

Zadanie 3
Z podanego fragmentu wiersza wypisz środki artystyczne.

Johann Wolfgang Goethe
“Król olszyn”

Noc padła na las, las w mroku spał,
Ktoś nocą lasem na koniu gnał,
Tętniło echo wśród olch i brzóz,
Gdy ojciec syna do domu wiózł.

– Cóż tobie, synku, że w las patrzysz tak?
Tam ojcze, on, król olch, daje znak,
Ma płaszcz, koronę i biały tren.
– To mgła, mój synku, albo sen.

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
Styl artystyczny to język literatury faktu/literatury pięknej. Jego głównym zadaniem jest budzenie określonych emocji/przekazywanie informacji.

Zadanie 2
A. anafora.
B. apostrofa.
C. epitet.
D. metafora.
E. onomatopeja.
F. porównanie.
G. pytanie retoryczne.
H. uosobienie.
I. wykrzyknienie.

Zadanie 3
Przykłady:
uosobienie – las w mroku spał.
onomatopeja – tętniło echo.
pytanie retoryczne – Cóż tobie, synku, że w las patrzysz tak?
epitet – biały tren.