Gimnazjum – wrzesien
GRUDZIEŃ 2024
Trening przed klasówką

Wrzesień 2017

Literatura: praca z tekstem – Miron Białoszewski “Pamiętnik z powstania warszawskiego” (fragment)

Przeczytaj poniższy fragment tekstu, a następnie wskaż poprawne odpowiedzi.

Będę szczery, przypominający sobie siebie tamtego w fakcikach, może za dokładny, ale za to tylko prawda będzie. Teraz mam czterdzieści pięć lat, po tych dwudziestu trzech latach leżę na tapczanie cały, żywy, wolny, w dobrym stanie i humorze, jest październik, noc, 67 rok, Warszawa znów ma milion trzysta tysięcy mieszkańców. […]
Właz był nieduży. Płyta odrzucona na bok. Nikt nikogo nie uczył, co jak. Zarzuciłem mojego rannego na plecy. Nie. Podali mi go chyba jednak. Nie. Nie pamiętam. Może jednak z nim. W ten otwór. Ostatni widok. Kościół Garnizonowy. Pali się. Dym. Słońce. Ogień. Pociski. I klamry. Raz noga. Raz noga. Coraz niżej. A  głęboko. Wcale nietrudno. Ileś tych klamer. U dołu rozszerzenie. Jakby w dzwon. I jesteśmy zupełnie, zupełnie pod ziemią. Szum. Od razu idziemy. W prawo. Spodnie podwinęło się przedtem. Na Długiej. Włazi się w coś. Wody do pół łydki. Zaczynamy iść. W wodzie. Tak zwanej. Noga za nogą.
szszu… szszuuu… szszuu… Pierwsze, co mnie zaskoczyło, to spokój. Cisza. Szumi. Te kroki. Światełka. Bo przed nami daleko świeczka. I nasza sanitariuszka też niosła świeczkę. […] Jak kanały wyglądają? Różnie w  różnych miejscach. Zawsze w  całości sklepione cegłą. I zawsze mają sklepienia okrągłe i dno też okrągłe. […] A w ogóle nie czuło się nic prócz chlup – chlup… i ulgi. I tego, że się idzie do Śródmieścia. Na Starym Mieście musiało być zupełnie piekło, skoro miało się tak otępiałe oczy i nos. […] – Uwaga! zgasić światło, właz otwarty. – Uwaga, zwalniamy kroku, podchodzimy pod otwarty właz. Uwaga… gasić świece… cisza zupełna… u góry Niemcy… […] Ruszyliśmy dalej. chlup – chlup – chlup… buuuuu – słychać było znów powstanie na górze – buuuu – uuu – uuuuuu – uu…

Zadanie 1
Narrator opowiada o wydarzeniach

A. w czasie przeszłym.
B. w czasie przyszłym prostym.
C. w czasie teraźniejszym.

Zadanie 2
Narrator wypowiada się

A. w 1 osobie l. poj.
B. w 1 osobie l. mn.
C. w 3 osobie l. poj.

Zadanie 3
Wydarzenia, o których mówi narrator, miały miejsce

A. we wrześniu 1939 roku.
B. podczas Powstania Warszawskiego.
C. po zakończeniu II wojny światowej.

Zadanie 4
Narrator opowiada

A. o wędrówkach ulicami miasta.
B. o przeprawie kanałami.
C. o spacerze po parku miejskim.

Zadanie 5
Wypowiedzenie ‘ostatni widok’ to

A. zdanie pojedyncze nierozwinięte.
B. zdanie pojedyncze rozwinięte.
C. równoważnik zdania.

Zdanie 6
Czterdzieści pięć to

A. liczebnik zbiorowy.
B. liczebnik główny.
C. liczebnik porządkowy.

Zadanie 7
Wyraz ‘odrzucona’ to

A. przymiotnik.
B. imiesłów przymiotnikowy czynny.
C. imiesłów przymiotnikowy bierny.

Zadanie 8
W zdaniu ‘I nasza sanitariuszka też niosła świeczkę’ – wyraz ‘świeczkę’ pełni funkcję

A. okolicznika.
B. dopełnienia.
C. przydawki.

Zadanie 9
Uwaga! to

A. wypowiedzenie oznajmujące.
B. wypowiedzenie rozkazujące.
C. wypowiedzenie wykrzyknikowe.

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
A

Zadanie 2
A

Zadanie 3
B

Zadanie 4
B

Zadanie 5
C

Zadanie 6
B

Zadanie 7
C

Zadanie 8
B

Zadanie 9
C
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
Nauka o języku: imiesłów przymiotnikowy bierny

Zadanie 1
W poniższych imiesłowach przymiotnikowych biernych wyodrębnij końcówki.

A. rozbity.
B. ugotowany.
C. naprawiona.
D. prowadzone.
E. odkryta.
F. uśmiechnięte.

Zadanie 2
Z poniższych zdań wypisz imiesłowy przymiotnikowe bierne, a następnie określ ich liczbę i rodzaj.

A. Pokrojony chleb leżał na stole.
B. Michał lubi opowiadać zmyślone historie.
C. Tata Alicji jest bardzo zapracowany.
D. Przez czystą szybę majaczyła zamazana twarz chłopca.
E. W klasie słychać było przyciszone głosy uczniów.

Zadanie 3
Z poniższych zdań wypisz imiesłowy przymiotnikowe bierne, a następnie określ ich przypadek i liczbę.

A. Ze skwaszonego mleka robi się kefir.
B. Ciepło ubranym dzieciom miło jest spacerować po parku.

ODPOWIEDZI DO ZADAŃ

Zadanie 1
A. rozbity.
B. ugotowany.
C. naprawiona.
D. prowadzone.
E. odkryta.
F. uśmiechnięte.

Zadanie 2
A. pokrojony – liczba pojedyncza, rodzaj męski.
B. zmyślone – liczba pojedyncza, rodzaj niemęskoosobowy.
C. zapracowany – liczba pojedyncza, rodzaj męski.
D. zamazana – liczba pojedyncza, rodzaj żeński.
E. przyciszone – liczba pojedyncza, rodzaj niemęskoosobowy.

Zadanie 3
A. skwaszonego – D. l.poj.
B. ubranym – C. l.mn.